Toen ik Henk benaderde om hem te interviewen, naar aanleiding van de interessante verhalen die hij verteld had tijdens de Filosofen aan het Werk-sessie, zei hij meteen ja. Twee weken later spreken we af bij het V-gebouw, waar ik hem aantref met een boek en een kopje koffie, compleet op zijn gemak in de rumoerige ontvangstruimte. Een echte filosoof. We schudden handen, hij herkent me nog. Ik mag tutoyeren.

Terwijl we ons naar het paviljoen begeven, dwars door de snijdende wind die zich om het Polak-gebouw heen wervelt, stelt Henk me nieuwsgierig uiteenlopende vragen over mijn leven. Hij is benieuwd of ik de studie nog interessant vind, en waarom ik het überhaupt wilde gaan studeren. Ik antwoord van ja, maar dat de existentiële implicaties soms wel zwaar op mijn schouders drukken. Wanneer we eenmaal bij bestemming aangekomen zijn, een paar onderwerpen verder, drukt hij me op het hart dat ik niet bang moet zijn voor de dood. We gaan naar binnen.

Henk Weltevreden is schrijver van korte verhalen, reisverhalen en romans. Ook is hij programmamaker voor o.a. de VPRO en radio Rijnmond. Hij heeft in zijn leven in totaal 181 landen bezocht en is nog lang niet klaar met reizen. Wanneer ik hem vraag of hij altijd al wilde schrijven reageert hij instemmend.

Ik wilde altijd al schrijven, maar de Faculteit der Wijsbegeerte heeft mij dat niet geleerd. Lezen, ja, dat wel, maar goed schrijven moet je jezelf leren. De beste manier om te leren schrijven is door liefdesbrieven te schrijven. Dat heb ik veel gedaan. Ook veel neppe. Met een liefdesbrief leg je jezelf bloot.”

Het is zes dagen na Valentijnsdag en ik herinner mij de kaart die ik geschreven had. Door de liefde voel ik mij stoer, vertel ik hem.

Henk reageert geïntrigeerd. “Stoer? Waarom stoer? Wil je graag stoer zijn?” Ik vertel hem dat het woord ‘stoer’ voor mij eerder een komische variant van ‘sterk’ betekent. Hij denk even na. “Ik heb nooit stoer willen zijn, denk ik. Ik heb wel veel stoere dingen gedaan.” Hij vertelt over de zeereis die hij maakte, in een klein bootje, van Kaapverdië naar Barbados. Het was een reis zonder pauzes, met z’n tweeën over de hoge golven. Toen is hij wel bang geweest om te sterven, en wilde dat toen nooit meer voelen.
Zijn reizen helpen hem de verveling te doorbreken. Het leven vindt hij eigenlijk maar saai. Toen hij opgroeide als kleine jongen in Rotterdam, als de liefdesbaby van een zeeman, was hij al gefascineerd door de spannende verhalen van zijn vader, die over wilde dieren gingen en reusachtige walvissen in de oceaan. Dat wilde hij ook meemaken en zo geschiedde het.

De meest opvallende reizen waar ik Henk over hoor vertellen zijn de reizen die hij naar Noord-Korea maakt. “Noord -Korea is Alice in Wonderland, onder een glazen bol. Het is wereldvreemd.” Hij is gefascineerd door ideologie. “In elke fase van je leven wordt je gevormd, zowel in Nederland als Noord-Korea. Daar gaat het natuurlijk nog wat verder, maar je kunt niet ontkennen dat je wordt gevormd. Denk aan Michel Foucault.” De ideologie kun je het best bestuderen in Noord-Korea. Het is een soort laboratorium voor de ideologie. Iedereen volgt één man. Wij noemen dat een dictatuur, hoewel de realiteit toch complexer ligt. In Noord-Korea is de leider een waarheid die rust lijkt te geven.

Als ik Henk vraag welk land hij het allermooist vond weet hij daar niet echt antwoord op te geven. “Mongolië is prachtig. Het is wijds, leeg, met intens blauwe luchten. Maar als ik nu zou gaan, zou ik het niet zo mooi vinden als toen. Ik was gelukkig toen ik daar was, zo was het automatisch het mooiste land. Zo hangt alles samen.”

Beweging is het belangrijkst voor Henk. Toen hij jong was en zijn vader op reis was, probeerde hij dit op zijn eigen manier te evenaren. “Dan ging ik stiekem naar een andere wijk, terwijl dat eigenlijk niet mocht. Ik verzamelde straatnamen en was dolblij als ik weer een nieuwe mocht toevoegen aan mijn verzameling.” Nu reist hij de gehele wereld over.

Het vliegtuig vervoert mij, maar ik raak ook in vervoering. Wanneer je op reis gaat, transporteer je jezelf naar een andere dimensie. Alles is in beweging, met als uiteindelijke doel de dood. Daarom is het belangrijk om daar niet bang voor te zijn.”

Voor de dood ben ik niet bang, vertel ik hem, maar voor dementie wel. Daar is hij het mee eens. Hij houdt zijn hoofd graag helder, om zoveel mogelijk waar te kunnen nemen. Hij gelooft in de fenomenologie, uiteindelijk openbaren de dingen zichzelf. Je hoeft alleen maar te kijken, met je hele lichaam. Dat helpt hem wanneer hij een documentaire maakt over een controversieel land als Noord-Korea.

Henk houdt waarschijnlijk nooit op met reizen. Om zijn vader te eren verspreidt hij zijn as over de werelddelen. Zo blijft ook hij in beweging. “Mijn vader is een onderdeel van mij. Wanneer ik hem in de aarde leg, begraaf ik ook een deel van mijzelf.” Henk is goed bevriend met André Kuipers, de astronaut. Ook hij heeft een beetje as meegenomen. “De as draait nu nog steeds rond de aarde. Als de raket uiteindelijk neerstort, en vlam vat in zijn val, worden mijn vader, en daarmee ook ikzelf, pas echt gecremeerd.”

Lees meer over Henk Weltevreden op www.henkweltevreden.nl.

Door: Laura Houtenbrink